Chào mừng bạn đến với Nam Dược Phúc Hoàn
Rất nhiều ưu đãi và chương trình khuyến mãi đang chờ đợi bạn
Ưu đãi lớn dành cho thành viên mới
  • 5
    Xem tất cả
  • Giỏ hàng
    Tổng tiền:

    Không có sản phẩm nào trong giỏ hàng của bạn

TÁC ĐỘNG BẤT LỢI CỦA ADRENALINE TRONG HỒI SỨC NGỪNG TUẦN HOÀN

24/11/2025
Admin

 Adrenaline (epinephrine) là trụ cột trong hồi sức ngừng tuần hoàn (Cardiac Arrest) suốt nhiều thập kỷ qua. Thuốc mang lại lợi ích rõ rệt trong việc tăng áp lực tưới máu mạch vành, giúp cải thiện cơ hội đạt ROSC (Return of Spontaneous Circulation). Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích ngắn hạn, adrenaline tồn tại nhiều tác động bất lợi ảnh hưởng đến kết quả thần kinh, tỷ lệ sống sót và mức độ tổn thương đa cơ quan sau hồi sức.

Bài viết này phân tích sâu các nguy cơ của adrenaline dựa trên sinh lý bệnh, bằng chứng lâm sàng và khuyến cáo quốc tế mới nhất, giúp nhân viên y tế hiểu đúng – dùng đúng – tránh lạm dụng.

1. Adrenaline làm tăng tần số tim, tăng loạn nhịp và tăng nhu cầu oxy cơ tim

Adrenaline làm tăng tần số tim, tăng loạn nhịp và tăng nhu cầu oxy cơ tim

Adrenaline kích hoạt thụ thể β1-adrenergic, gây tăng nhịp tim, tăng sức co bóp và tăng dẫn truyền nhĩ–thất. Những thay đổi này làm:

  • Tăng nhu cầu oxy cơ tim, vốn đã giảm nghiêm trọng trong ngừng tuần hoàn.

  • Dễ gây loạn nhịp nhanh, rung thất tái phát hoặc nhịp nhanh thất mất mạch.

  • Làm tiêu hao nhanh ATP dự trữ nội bào, vốn cực kỳ thấp sau vài phút thiếu máu.

  • Gia tăng sự tích tụ lactate, toan nội môi và làm nặng thêm rối loạn chuyển hóa.

Các nghiên cứu chứng minh rằng adrenaline, dù giúp tạm thời tăng áp lực động mạch, nhưng lại làm cơ tim dễ tổn thương thứ phát sau ROSC.

2. Adrenaline làm hoạt hóa tiểu cầu và thúc đẩy đông máu – tăng nguy cơ thiếu máu cục bộ

Adrenaline làm hoạt hóa tiểu cầu và thúc đẩy đông máu – tăng nguy cơ thiếu máu cục bộ

Một tác hại quan trọng khác là adrenaline:

  • Kích hoạt tiểu cầu, tăng ngưng tập.

  • Kích thích hình thành cục máu đông vi mạch.

  • Gây co mạch mạnh ở hệ vi tuần hoàn.

Hậu quả:

  • Làm trầm trọng thiếu máu cục bộ cơ tim sau ROSC.

  • Tăng thiếu máu não, vốn nhạy cảm với thiếu oxy hơn cơ tim.

  • Tạo ra các “vùng tối” (no-reflow zones) trong vi tuần hoàn não, hạn chế phục hồi thần kinh.

Điều này lý giải tại sao nhiều nghiên cứu lớn cho thấy:

👉 Adrenaline tăng ROSC nhưng làm giảm chất lượng chức năng thần kinh sau hồi sức.

Trên thang điểm modified Rankin Scale, đa số bệnh nhân sống sót sau adrenaline rơi vào mức 4–5 (tàn tật nặng, phụ thuộc hoàn toàn vào người chăm sóc).

3. Co mạch lớn – nhưng làm thiếu máu sâu hơn ở vi tuần hoàn

Co mạch lớn – nhưng làm thiếu máu sâu hơn ở vi tuần hoàn

Adrenaline giúp tái lập áp lực trong động mạch lớn (aorta, cảnh, đùi), nhưng đồng thời gây co mạch mạnh ở vi mạch, đặc biệt là:

  • Mạch não

  • Mạch thận

  • Mạch ruột

  • Mạch ngoại biên

Sự co mạch tại giường mao mạch kéo dài thời gian thiếu máu cục bộ ở các cơ quan quan trọng, làm:

  • Tổn thương thận cấp (AKI).

  • Tổn thương ruột, tăng nguy cơ nội độc tố.

  • Tổn thương não sau thiếu oxy (HIE – hypoxic ischemic encephalopathy).

Tức là:
👉 Vành có thể được tưới máu, nhưng nhiều cơ quan khác âm thầm “chết chìm” trong thiếu máu.

4. Liều cao adrenaline không cải thiện sống sót – thậm chí gây hại

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh:

  • Tăng liều hơn 1 mg mỗi 3–5 phút không mang lại thêm lợi ích.

  • Liều cao gây loạn nhịp nguy hiểm, tăng lactate, tăng toan chuyển hóa, và làm giảm khả năng sống sót.

Khuyến cáo quốc tế (AHA/ILCOR 2020–2024) khẳng định:

**➡️ Liều adrenaline chuẩn: 1 mg IV/IO mỗi 3–5 phút.

➡️ Không dùng liều cao (high-dose epinephrine).**

Đây là nguyên tắc quan trọng phải tuân thủ.

5. Thuốc chống loạn nhịp: Amiodarone và Lidocain – lợi ích hạn chế

Thuốc chống loạn nhịp: Amiodarone và Lidocain – lợi ích hạn chế

Amiodarone và lidocain được dùng trong rung thất hoặc nhịp nhanh thất không mạch. Tuy nhiên, cả hai thuốc:

  • Không cải thiện đáng kể tỷ lệ sống xuất viện.

  • Chỉ mang lại lợi ích khi ngừng tim có người chứng kiến, thời gian can thiệp sớm.

  • Tăng khả năng ROSC nhưng không cải thiện kết quả thần kinh dài hạn.

Điều này cho thấy mục tiêu tối thượng không chỉ là “tim đập trở lại” mà còn là bảo tồn chức năng não.

Trong trường hợp vận chuyển xa, lidocain có thể hữu ích hơn amiodarone nhờ kiểm soát loạn nhịp trên đường dài.

6. Mục tiêu của hồi sức: không chỉ là ROSC mà là phục hồi thần kinh

Adrenaline giúp đạt ROSC, nhưng ROSC không phải là kết thúc của hồi sức – đó mới chỉ là bước đầu tiên.

Điều quan trọng hơn rất nhiều:

  • Phục hồi tưới máu não

  • Giảm tổn thương tế bào thần kinh

  • Duy trì oxy hóa máu ổn định

  • Kiểm soát thân nhiệt, huyết áp, đường huyết

  • Tối ưu hồi sức sau ROSC (post-cardiac arrest care)

Một người sống sót nhưng ở trạng thái thực vật, phụ thuộc hoàn toàn, thì đó không phải là hồi sức thành công.

Đây là lý do adrenaline được ví như:

👉 Một con dao hai lưỡi – sắc bén ở cả hai đầu.

7. Sử dụng adrenaline đúng bản chất – đúng phác đồ – đúng tinh thần khuyến cáo

Điều quan trọng nhất không chỉ là làm theo phác đồ, mà phải hiểu bản chất phía sau phác đồ:

  • Adrenaline tạo áp lực mạch, hỗ trợ CPP.

  • Nhưng adrenaline không cải thiện tưới máu não, thậm chí có thể làm xấu đi.

  • Liều cao không giúp gì và có thể gây hại.

  • Ưu tiên tối đa vẫn là ép ngực chất lượng cao, khởi sốc sớm, đảm bảo oxy hóa và tối ưu tuần hoàn.

Khi hiểu rõ ý nghĩa sinh lý – lâm sàng đằng sau từng bước, nhân viên y tế sẽ tránh được:

  • Sai lệch phác đồ

  • Tự tăng – giảm liều tùy ý

  • Suy diễn ngược tinh thần khuyến cáo

  • Lạm dụng thuốc không cần thiết

NAM DƯỢC PHÚC HOÀN – THƯƠNG HIỆU UY TÍN VỀ CHĂM SÓC SỨC KHỎE THEO YHCT

Nam Dược Phúc Hoàn là thương hiệu uy tín trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe theo Y học cổ truyền, đồng thời là đơn vị tiên phong trong việc cung cấp thực phẩm bảo vệ sức khỏe và thực phẩm dinh dưỡng chất lượng cao.
Với sứ mệnh mang đến những giải pháp an toàn – hiệu quả – bền vững, Nam Dược Phúc Hoàn luôn cam kết lựa chọn nguyên liệu sạch, quy trình sản xuất chuẩn mực và đặt lợi ích sức khỏe của người tiêu dùng lên hàng đầu.

📞 Hotline: 0568 816 666
🏠 Địa chỉ: 43 ngõ 71 Hoàng Văn Thái, Phương Liệt, Hà Nội
🔹 Fanpage: Đông Y Trị Liệu Nam Dược Phúc Hoàn | Hanoi
📱 Zalo OA: 0568 816 666

Tin mới nhất

Tin liên quan