Không có sản phẩm nào trong giỏ hàng của bạn
Tại Sao Tế Bào Con Người Chỉ Phân Chia Một Số Lần Nhất Định, Còn Tế Bào Ung Thư Lại Có Thể Phân Chia Vô Hạn?
23/11/2025
Admin
Khả năng phân chia của tế bào là nền tảng để cơ thể sinh trưởng, tái tạo và sửa chữa tổn thương. Tuy nhiên, không phải tế bào nào cũng có thể phân chia mãi mãi. Tế bào bình thường chỉ phân chia một số lần giới hạn, trong khi tế bào ung thư lại có khả năng phân chia vô hạn mà không bị “già” hay chết theo chương trình.
Để hiểu sự khác biệt này, chúng ta cần tìm hiểu về cấu trúc nhiễm sắc thể, telomere và enzyme telomerase.
1. Telomere – “Nắp bảo vệ” ở đầu mỗi nhiễm sắc thể
Telomere là đoạn DNA đặc biệt nằm ở hai đầu tận cùng của nhiễm sắc thể, có cấu trúc gồm:
-
Trình tự lặp lại nhiều lần TTAGGG
-
Giàu Guanine
-
Không mang thông tin mã hóa gen
Chức năng:
-
Bảo vệ DNA khỏi bị mất đoạn trong quá trình nhân đôi
-
Ngăn các đầu nhiễm sắc thể dính vào nhau
-
Duy trì sự ổn định của hệ gen
Telomere giống như “nắp bảo vệ” ngăn nhiễm sắc thể bị sờn mòn mỗi khi tế bào phân bào.
2. Vì sao telomere ngắn dần sau mỗi lần tế bào phân chia?
Cơ chế nhân đôi DNA của con người có một hạn chế:
Mỗi lần phân chia, một phần nhỏ tại đầu tận nhiễm sắc thể không thể được sao chép hoàn chỉnh.
→ Telomere bị ngắn lại một chút sau mỗi lần tế bào phân bào.
Khi telomere ngắn tới mức giới hạn (gọi là “giới hạn Hayflick”):
-
Tế bào ngừng phân chia
-
Tế bào rơi vào trạng thái lão hóa
-
Cuối cùng chết theo chương trình (apoptosis)
➡ Đây là cơ chế bảo vệ, giúp tránh sự nhân đôi quá mức gây bất ổn gen.
3. Telomerase – Enzyme giúp tế bào “trẻ mãi không già”
Telomerase là một enzyme đặc biệt, bản chất là một ribonucleoprotein, có khả năng:
-
Sử dụng RNA làm khuôn mẫu
-
Gắn thêm trình tự TTAGGG mới vào đầu telomere
-
“Kéo dài” telomere trở lại
Nhờ vậy, telomerase làm chậm hoặc ngăn việc telomere ngắn lại khi tế bào phân chia.
Ở cơ thể bình thường, telomerase chỉ hoạt động mạnh trong:
-
Tế bào mầm
-
Tế bào gốc
-
Một số tế bào miễn dịch
Còn đa số tế bào cơ thể lại không hoạt động telomerase, nên số lần phân chia bị giới hạn.
4. Tại sao tế bào ung thư phân chia vô hạn?
Ở tế bào ung thư:
-
Telomerase bị tái hoạt hóa mạnh mẽ
-
Enzyme này liên tục kéo dài telomere
-
Telomere không bị ngắn lại dù tế bào phân chia rất nhiều lần
→ Kết quả là:
-
Tế bào ung thư không bị “giới hạn phân chia”
-
Không rơi vào lão hóa tế bào
-
Không chết theo chương trình
-
Có khả năng sinh sản vô hạn giống như “bất tử”
Đây là yếu tố quan trọng giúp khối u phát triển nhanh, lan rộng và xâm lấn.
5. Tóm tắt cơ chế khác biệt giữa tế bào thường và tế bào ung thư
| Đặc điểm | Tế bào bình thường | Tế bào ung thư |
|---|---|---|
| Telomere | Ngắn dần sau mỗi lần phân chia | Được kéo dài liên tục |
| Telomerase | Hoạt động rất yếu hoặc không hoạt động | Hoạt động mạnh mẽ |
| Số lần phân chia | Giới hạn (giới hạn Hayflick) | Hầu như vô hạn |
| Kết cục | Lão hóa → chết theo chương trình | Nhân đôi liên tục → tạo khối u |
NAM DƯỢC PHÚC HOÀN – THƯƠNG HIỆU UY TÍN VỀ CHĂM SÓC SỨC KHỎE THEO YHCT
Nam Dược Phúc Hoàn là thương hiệu uy tín trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe theo Y học cổ truyền, đồng thời là đơn vị tiên phong trong việc cung cấp thực phẩm bảo vệ sức khỏe và thực phẩm dinh dưỡng chất lượng cao.
Với sứ mệnh mang đến những giải pháp an toàn – hiệu quả – bền vững, Nam Dược Phúc Hoàn luôn cam kết lựa chọn nguyên liệu sạch, quy trình sản xuất chuẩn mực và đặt lợi ích sức khỏe của người tiêu dùng lên hàng đầu.
📞 Hotline: 0568 816 666
🏠 Địa chỉ: 43 ngõ 71 Hoàng Văn Thái, Phương Liệt, Hà Nội
🔹 Fanpage: Đông Y Trị Liệu Nam Dược Phúc Hoàn | Hanoi
📱 Zalo OA: 0568 816 666
