Không có sản phẩm nào trong giỏ hàng của bạn
VAI TRÒ CỐT LÕI CỦA ÁP LỰC TƯỚI MÁU VÀNH VÀ ADRENALINE TRONG CẤP CỨU NGỪNG TUẦN HOÀN
24/11/2025
Admin
Ngừng tuần hoàn là một tình trạng tối cấp, trong đó tim ngừng bơm máu, khiến các cơ quan trọng yếu – đặc biệt là não và cơ tim – rơi vào tình trạng thiếu oxy nghiêm trọng. Việc khôi phục tuần hoàn càng sớm, khả năng hồi phục thần kinh và sống sót càng cao. Trong toàn bộ quá trình cấp cứu, yếu tố quyết định để trái tim có thể đập lại chính là duy trì và khôi phục tưới máu mạch vành.
Bài viết này phân tích sâu về ý nghĩa của tưới máu vành, lý do vì sao sau vài phút ngừng tim các động mạch có thể “xẹp lép”, và tại sao Adrenaline vừa là “cứu tinh”, vừa là “con dao hai lưỡi” trong hồi sức tim phổi.
1. TƯỚI MÁU MẠCH VÀNH LÀ CHÌA KHÓA SỐNG CÒN CỦA CƠ TIM
Cơ tim là một trong những mô tiêu thụ oxy nhiều nhất cơ thể. Để hoạt động liên tục, cơ tim cần một lượng máu giàu oxy được cấp đều đặn qua hệ thống động mạch vành.
Khác với nhiều cơ quan khác, mạch vành được tưới máu chủ yếu trong thì tâm trương, khi cơ tim giãn ra và áp lực trong thành tim giảm xuống.
Áp lực tưới máu mạch vành = Áp lực động mạch chủ tâm trương – Áp lực trong thất trái
Điều này nghĩa là muốn cơ tim “sống lại”, việc duy trì áp lực động mạch chủ ở mức đủ cao là điều kiện bắt buộc.
Nếu áp lực này quá thấp → máu không thể đẩy qua được lòng mạch vành → cơ tim không được nuôi → không thể phục hồi → hồi sinh thất bại.
2. ĐIỀU GÌ XẢY RA SAU VÀI PHÚT NGỪNG TIM?
Ngay khi tim ngừng đập, không còn dòng máu bơm vào lòng động mạch chủ. Chỉ trong vài phút, hệ thống mạch máu rơi vào trạng thái:
-
Mất hoàn toàn trương lực
-
Dãn rộng, xẹp lép, đặc biệt là động mạch chủ và các động mạch lớn
-
Không còn áp lực đàn hồi vốn được tạo ra bởi thành mạch khỏe mạnh
-
Huyết áp tâm trương gần như bằng 0
Hãy hình dung động mạch chủ bình thường như một chiếc ống có độ đàn hồi tốt, giúp duy trì dòng máu liên tục giữa hai nhịp đập. Nhưng khi ngưng tim:
→ Chiếc ống đó trở nên mềm nhũn, trũng xuống, không còn khả năng giữ áp lực.
Và điều này dẫn đến hai hậu quả nghiêm trọng:
-
Không còn dòng máu chảy liên tục (continuous flow) để nuôi não, tim, và các cơ quan.
-
Không tạo được áp lực tưới máu mạch vành, khiến cơ tim càng thiếu oxy trầm trọng hơn.
Ngay cả khi ép tim ngoài lồng ngực đúng kỹ thuật, thực tế chúng ta chỉ tạo ra được khoảng 20–30% cung lượng tim bình thường. Nếu động mạch đã xẹp và mất đàn hồi, lợi ích của ép ngực giảm đi đáng kể.
3. LÚC NÀY ADRENALINE VAI TRÒ GÌ?
Adrenaline là thuốc quan trọng nhất trong phác đồ cấp cứu ngừng tuần hoàn, với cơ chế chính:
3.1. Tác động lên thụ thể alpha-adrenergic
→ Co mạch mạnh, đặc biệt là mạch máu lớn như động mạch chủ
→ Tăng huyết áp động mạch tâm trương
→ Khôi phục áp lực tưới máu mạch vành
Khi kết hợp với ép tim:
-
Ép tim tạo thể tích nhát bóp
-
Adrenaline tạo áp lực
Hai yếu tố này hợp lại giúp:
→ Máu chảy được vào hệ mạch vành
→ Cơ tim được nuôi trở lại
→ Những vùng cơ tim “ngoi ngóp” có cơ hội hồi phục
→ Tim có thể đập trở lại (ROSC)
Đây chính là giá trị sống còn của Adrenaline trong cấp cứu.
4. TÁC DỤNG CÓ HẠI – MẶT TỐI CỦA ADRENALINE
Tuy có hiệu quả trong phục hồi tuần hoàn, Adrenaline là con dao hai lưỡi, với nhiều bất lợi cần hiểu rõ.
4.1. Tăng nhu cầu oxy cơ tim
Adrenaline kích thích beta-adrenergic, gây:
-
Tăng tần số tim
-
Tăng co bóp tim
-
Tăng nguy cơ rối loạn nhịp nhanh
-
Tăng tiêu thụ oxy cơ tim
Ngay cả khi tim vừa được tưới máu một chút, sự tăng nhu cầu oxy này có thể làm cơ tim tiếp tục tổn thương.
Các nghiên cứu cho thấy chỉ sau thời gian ngắn dùng Adrenaline, cơ tim có thể:
-
Giảm ATP dự trữ
-
Tăng tích tụ lactate
-
Tổn thương tế bào
4.2. Tăng đông máu – hoạt hóa tiểu cầu
Adrenaline làm:
-
Tiểu cầu dễ kết tập
-
Tăng hình thành huyết khối
-
Giảm tưới máu các cơ quan nhỏ
-
Làm nặng thêm thiếu máu não và cơ tim
Điều này lý giải vì sao:
❗ Dù Adrenaline tăng tỷ lệ ROSC
❗ Nhưng lại không cải thiện đáng kể tỷ lệ sống có chức năng thần kinh tốt
Nhiều bệnh nhân sống sót nhưng ở tình trạng tổn thương não nặng.
4.3. Co mạch mạnh ở mao mạch
Adrenaline ưu tiên duy trì lưu lượng ở mạch lớn, nhưng:
→ Gây co mạch quá mức ở hệ vi mạch
→ Kéo dài tình trạng thiếu máu cục bộ mô
→ Làm tổn thương đa cơ quan sau khi tim đập lại
5. VẬY CÓ NÊN TĂNG LIỀU ADRENALINE?
Không.
Tất cả các nghiên cứu đều chỉ ra rằng:
-
Liều cao hơn không cải thiện tỷ lệ ROSC
-
Không cải thiện tỷ lệ sống sót xuất viện
-
Tăng nguy cơ tổn thương thần kinh nặng
Vì vậy, AHA & ERC khuyến cáo 1 mg mỗi 3–5 phút, tuyệt đối không dùng liều cao.
6. ADRENALINE – DÙNG ĐÚNG MỚI CÓ ÍCH
Adrenaline không phải “thuốc hồi sinh” như nhiều người vẫn nghĩ. Nó chỉ có tác dụng khi:
-
Ép tim đúng và liên tục
-
Đảm bảo oxy hoá
-
Thực hiện đúng thời điểm và đúng liều
-
Kết hợp sốc điện khi có chỉ định
-
Không chậm trễ trong cấp cứu
Cần hiểu đúng bản chất:
Adrenaline giúp tim khôi phục, nhưng không bảo vệ được não.
Vì vậy, yếu tố quyết định sống còn không chỉ là thuốc, mà là:
❗ Nhận biết ngừng tuần hoàn sớm
❗ Ép tim chất lượng cao
❗ Giảm tối đa thời gian “không lưu lượng máu”
❗ Điều chỉnh nguyên nhân gây ngừng tim
NAM DƯỢC PHÚC HOÀN – THƯƠNG HIỆU UY TÍN VỀ CHĂM SÓC SỨC KHỎE THEO YHCT
Nam Dược Phúc Hoàn là thương hiệu uy tín trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe theo Y học cổ truyền, đồng thời là đơn vị tiên phong trong việc cung cấp thực phẩm bảo vệ sức khỏe và thực phẩm dinh dưỡng chất lượng cao.
Với sứ mệnh mang đến những giải pháp an toàn – hiệu quả – bền vững, Nam Dược Phúc Hoàn luôn cam kết lựa chọn nguyên liệu sạch, quy trình sản xuất chuẩn mực và đặt lợi ích sức khỏe của người tiêu dùng lên hàng đầu.
📞 Hotline: 0568 816 666
🏠 Địa chỉ: 43 ngõ 71 Hoàng Văn Thái, Phương Liệt, Hà Nội
🔹 Fanpage: Đông Y Trị Liệu Nam Dược Phúc Hoàn | Hanoi
📱 Zalo OA: 0568 816 666
