Nổi hạch ở nách có nguy hiểm không? Nguyên nhân, chẩn đoán và cách điều trị

Nổi hạch ở nách có thể do viêm nhiễm lành tính nhưng cũng có thể liên quan ung thư vú, ung thư hạch, di căn. Tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và các phương pháp điều trị để chủ động bảo vệ sức khỏe.

1. Hạch ở nách là gì?

Hạch là một phần của hệ bạch huyết, đóng vai trò như “trạm gác” của hệ miễn dịch. Hạch tập trung nhiều ở:

Vùng cổ
Vùng nách
Vùng bẹn
Một số vị trí sâu trong ổ bụng, trung thất

Chức năng của hạch:

Lọc và giữ lại vi khuẩn, virus, tế bào lạ…
Kích hoạt tế bào miễn dịch tấn công tác nhân gây bệnh
Tham gia vào phản ứng viêm và đáp ứng miễn dịch toàn thân

Khi cơ thể gặp nhiễm trùng, viêm hoặc bệnh lý ác tính, hạch phải hoạt động nhiều hơn và có thể:

Sưng to, sờ thấy như một cục ở nách
Đau hoặc không đau tùy nguyên nhân
Xuất hiện đơn độc hoặc kèm hạch ở cổ, bẹn, những vị trí khác

Các dấu hiệu đi kèm cần chú ý:

Sốt, mệt mỏi, đổ mồ hôi đêm
Sụt cân không rõ lý do
Đau hoặc tức vùng nách, vùng vú
Da vùng nách đỏ, nóng, sưng

2. Nguyên nhân gây nổi hạch ở nách

Về cơ bản, nổi hạch ở nách là biểu hiện hệ miễn dịch đang “phản ứng” với một điều bất thường trong cơ thể. Nguyên nhân chia làm hai nhóm lớn: lành tính và ác tính.

2.1. Nhóm nguyên nhân lành tính

Đây là nhóm nguyên nhân thường gặp hơn, đa phần không nguy hiểm nếu được theo dõi đúng cách.

2.1.1. Nhiễm trùng, viêm

Nhiễm trùng da vùng tay, nách, lưng, vú
Viêm mô tế bào, áp-xe, viêm nang lông
Nhiễm trùng toàn thân (cúm, viêm họng, nhiễm trùng hô hấp trên…)

Cơ chế:
Khi có vi khuẩn, virus xâm nhập, hạch nách “phì đại” lên để lọc và tiêu diệt tác nhân gây bệnh, nên sưng hạch là phản ứng tự nhiên của cơ thể.

Đặc điểm thường gặp:

Hạch mềm, di động tốt
Ấn vào đau, có thể nóng, đỏ, vùng da trên hạch hơi căng
Có thể kèm sốt, mệt, đau nhức người

2.1.2. Các bệnh lý miễn dịch, u hạt

Một số bệnh lý như:

Bệnh tự miễn
Một số bệnh u hạt mạn tính

Có thể làm hạch sưng to kéo dài, không do nhiễm trùng cấp tính. Hạch thường:

To vừa
Tồn tại lâu
Ít đau, diễn tiến âm thầm

2.1.3. Tác dụng phụ sau tiêm vắc xin hoặc dùng thuốc

Sau tiêm một số loại vắc xin (như vắc xin COVID-19, BCG…) hoặc dùng một số thuốc kích hoạt miễn dịch:

Hạch vùng nách cùng bên tiêm có thể sưng to, hơi đau
Thường xuất hiện sau tiêm vài ngày – vài tuần
Có thể tự nhỏ lại sau một thời gian

Đây là hạch phản ứng, thể hiện hệ miễn dịch đang đáp ứng tốt chứ không phải luôn là dấu hiệu nguy hiểm.

2.1.4. Phản ứng với vật liệu lạ

Cơ thể có thể hình thành hạch phản ứng khi:

Tiếp xúc với silicone, dị vật, vật liệu cấy ghép…

Đây là một dạng phản ứng miễn dịch để “bao vây” vật lạ, thường không nguy kịch nhưng cần theo dõi để tránh viêm kéo dài.

2.2. Nhóm nguyên nhân ác tính

Tuy ít gặp hơn, nhưng hạch nách do bệnh ác tính là vấn đề không thể chủ quan.

2.2.1. Ung thư vú

Hạch nách là nơi:

Tiếp nhận dẫn lưu bạch huyết từ tuyến vú
Nên rất dễ bị tế bào ung thư vú xâm nhập, di căn

Đặc điểm hạch gợi ý ung thư vú:

Hạch cứng, chắc, không mềm như hạch viêm
Ít di động, có thể dính chặt vào mô xung quanh
Thường không đau
Kích thước có xu hướng to dần theo thời gian

Thường cần kiểm tra kèm:

Sờ thấy cục bất thường ở vú
Vú biến dạng, méo, da vú nhăn nhúm, dày sần
Núm vú tụt vào, chảy dịch bất thường, có thể lẫn máu

2.2.2. Ung thư hạch (lymphoma)

Đây là bệnh lý ác tính xuất phát từ tế bào lympho trong hệ bạch huyết.

Hạch nách có thể to lên dù không có nhiễm trùng
Hạch thường:
- Ít đau hoặc không đau
- Có thể di động
- Xuất hiện nhiều hạch ở nhiều vùng: cổ, nách, bẹn…
Kèm theo:
- Sốt kéo dài
- Sụt cân
- Đổ mồ hôi đêm

2.2.3. Bệnh bạch cầu

Trong bệnh bạch cầu (leukemia):

Tủy xương sản xuất nhiều tế bào máu bất thường
Ảnh hưởng đến hoạt động của hệ bạch huyết và gây sưng hạch (trong đó có hạch nách)

Triệu chứng kèm theo:

Mệt mỏi, yếu sức
Sốt kéo dài
Dễ bầm tím, chảy máu chân răng, chảy máu cam
Da xanh xao

2.2.4. Ung thư di căn đến hạch nách

Một số ung thư từ cơ quan khác có thể:

Di căn theo đường bạch huyết đến hạch nách

Đặc điểm:

Hạch cứng, không đau, to dần
Thường là giai đoạn muộn của bệnh
Việc phát hiện hạch di căn giúp bác sĩ đánh giá mức độ lan tràn và lên kế hoạch điều trị.

3. Ai dễ bị nổi hạch ở nách?

3.1. Nam giới

Ở nam giới:

Ngoài các nguyên nhân viêm nhiễm, miễn dịch…, có thể xuất hiện cảm giác “cục ở nách” do nút cơ, căng cơ vùng ngực – vai – nách.
Khi vận động mạnh, tập gym, làm việc nặng, cơ vùng này có thể:
- Bị căng cứng, co thắt
- Gây cảm giác như có khối cứng khi sờ

Không phải lúc nào cũng là hạch thật, nhưng nếu:

Đau kéo dài
Có sưng đỏ, nóng
Hoặc khối không mất đi sau nghỉ ngơi

Thì vẫn nên đi khám để loại trừ nguyên nhân khác.

3.2. Nữ giới

Ở nữ, nổi hạch nách cần hết sức lưu ý đến bệnh lý tuyến vú, đặc biệt là ung thư vú.

Cần đi khám sớm nếu kèm theo:

Một bên vú to bất thường, méo mó, biến dạng
Sờ thấy cục trong mô vú
Núm vú tụt vào, sần sùi, đỏ, loét, có vảy
Chảy dịch đầu vú, nhất là có lẫn máu
Hạch cổ, hạch trên xương đòn xuất hiện

3.3. Trẻ em

Trẻ có thể nổi hạch nách do:

Nhiễm trùng hô hấp, viêm da
Phản ứng sau tiêm vắc xin – đặc biệt là vắc xin BCG

Đặc điểm hạch sau tiêm BCG:

Xuất hiện sau tiêm vài tuần đến vài tháng
Thường nhỏ, ít đau, có thể tự nhỏ lại
Một số ít trường hợp:
- Hạch sưng to, tấy đỏ, chảy mủ
- Trẻ sốt, quấy khóc

Khi đó nên đưa trẻ đi khám để bác sĩ đánh giá và điều trị phù hợp.

4. Nổi hạch ở nách có nguy hiểm không?

Không phải mọi hạch nách đều nguy hiểm. Tuy nhiên, phân biệt hạch lành – ác rất quan trọng.

4.1. Đặc điểm gợi ý hạch lành tính

Thường có các dấu hiệu:

Mềm, di động tốt khi sờ
Ấn vào đau nhẹ hoặc vừa
Có thể kèm:
- Sốt
- Mệt mỏi, đau nhức người
- Dấu hiệu viêm vùng da lân cận

Đa phần hạch này sẽ:

Giảm dần kích thước khi nhiễm trùng được điều trị
Có thể biến mất hoàn toàn sau một thời gian

4.2. Đặc điểm gợi ý hạch ác tính

Cần đi khám sớm nếu hạch có những đặc điểm sau:

Cứng, chắc, như “hòn sỏi”
Ít di động, dính vào mô xung quanh
Không đau hoặc rất ít đau
Tăng kích thước dần theo thời gian
Tồn tại nhiều tuần – nhiều tháng không nhỏ lại
Kèm theo:
- Sụt cân
- Mệt mỏi, sốt nhẹ kéo dài
- Đổ mồ hôi trộm ban đêm
- Đau tức ngực, khó thở, ho kéo dài
- Thay đổi bất thường ở vú (ở nữ)

5. Các phương pháp điều trị nổi hạch ở nách

⚠️ Lưu ý: Điều trị hạch không tách rời khỏi việc điều trị nguyên nhân gốc. Không nên tự ý nặn, chọc, đắp lá, xoa bóp mạnh vào vùng hạch.

5.1. Điều trị hạch lành tính

Tùy nguyên nhân, bác sĩ có thể:

Theo dõi không dùng thuốc nếu:
- Hạch nhỏ, mềm, không đau
- Không có triệu chứng toàn thân
- Nghi ngờ là hạch phản ứng, hạch sau tiêm vắc xin
Dùng thuốc nếu có nhiễm trùng, viêm:
- Kháng sinh (khi nghi ngờ hoặc xác định nhiễm khuẩn)
- Thuốc kháng viêm, giảm đau
- Điều trị bệnh nền (viêm da, áp-xe, nhiễm trùng hô hấp, răng miệng…)
Theo dõi định kỳ với:
- Hạch do u mỡ, u sợi lành tính
- Hạch tồn tại lâu nhưng không thay đổi kích thước, không kèm triệu chứng bất thường

Trong nhiều trường hợp, hạch phản ứng sẽ tự nhỏ lại sau vài tuần tới vài tháng.

5.2. Điều trị hạch ác tính

Với hạch ác tính hoặc nghi ngờ ác tính:

Bệnh nhân cần được:
- Làm các xét nghiệm: siêu âm, chụp, sinh thiết hạch…
- Xác định nguồn gốc: từ ung thư vú, ung thư hạch, bệnh bạch cầu, di căn từ cơ quan khác…

Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

Phẫu thuật:
- Cắt bỏ khối u nguyên phát
- Nạo vét hạch vùng nách (trong ung thư vú, di căn hạch…)
Hóa trị:
- Dùng thuốc tiêu diệt hoặc kìm hãm tế bào ung thư
Xạ trị:
- Chiếu tia vào vùng hạch hoặc khối u để tiêu diệt tế bào ác tính
Liệu pháp miễn dịch, điều trị nhắm trúng đích (tùy loại ung thư)

Phác đồ cụ thể sẽ do bác sĩ chuyên khoa ung bướu quyết định dựa trên:

Loại ung thư
Giai đoạn bệnh
Thể trạng, tuổi, bệnh nền của người bệnh

6. Khi nào cần đi khám ngay?

Bạn nên đến cơ sở y tế sớm nếu:

Hạch ở nách kéo dài trên 2–4 tuần không nhỏ lại
Hạch cứng, không di động, không đau nhưng to dần
Hạch kèm theo:
- Sốt kéo dài
- Sụt cân không rõ nguyên nhân
- Đổ mồ hôi trộm ban đêm
- Mệt mỏi, chán ăn
Vùng da trên hạch:
- Đỏ, nóng, sưng đau
- Có dấu hiệu chảy mủ
Ở nữ: kèm theo bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở vú
Ở trẻ em: hạch sưng to, tấy đỏ, trẻ sốt, quấy khóc, bỏ ăn

Đi khám sớm giúp:

Loại trừ sớm bệnh ác tính nếu có
Điều trị hiệu quả các nguyên nhân viêm nhiễm
Giảm lo lắng, tránh tự ý dùng thuốc hoặc can thiệp sai cách

7. Thông điệp sức khỏe

Nổi hạch ở nách không phải lúc nào cũng nguy hiểm – rất nhiều trường hợp là hạch lành tính, phản ứng miễn dịch bình thường.
Tuy nhiên, hạch kéo dài, to dần, cứng, dính, không đau, kèm triệu chứng toàn thân có thể là dấu hiệu của bệnh nghiêm trọng, cần đi khám sớm.
Tuyệt đối không tự ý nặn, chọc kim, đắp lá hoặc mua thuốc theo mách bảo.
Khám sớm, chẩn đoán đúng nguyên nhân sẽ giúp:

Điều trị kịp thời nếu có bệnh
Hoặc yên tâm theo dõi nếu là hạch lành tính

NAM DƯỢC PHÚC HOÀN – THƯƠNG HIỆU UY TÍN VỀ CHĂM SÓC SỨC KHỎE THEO YHCT
Nam Dược Phúc Hoàn là thương hiệu uy tín trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe theo Y học cổ truyền, đồng thời là đơn vị tiên phong trong việc cung cấp thực phẩm bảo vệ sức khỏe và thực phẩm dinh dưỡng chất lượng cao.
Với sứ mệnh mang đến những giải pháp an toàn – hiệu quả – bền vững, Nam Dược Phúc Hoàn luôn cam kết lựa chọn nguyên liệu sạch, quy trình sản xuất chuẩn mực và đặt lợi ích sức khỏe của người tiêu dùng lên hàng đầu.
📞 Hotline: 0568 816 666
🏠 Địa chỉ: 43 ngõ 71 Hoàng Văn Thái, Phương Liệt, Hà Nội
🔹 Fanpage: Đông Y Trị Liệu Nam Dược Phúc Hoàn | Hanoi
📱 Zalo OA: 0568 816 666