Tại sao trẻ dễ bị hăm tã vào mùa đông? Nguyên nhân và cách chăm sóc hiệu quả

Hăm tã là một trong những vấn đề da liễu thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt là vào mùa đông khi thời tiết lạnh, hanh khô. Nhiều cha mẹ nghĩ rằng chỉ mùa nóng mới dễ hăm tã, nhưng thực tế mùa đông lại là thời điểm hăm tã xuất hiện dai dẳng, khó xử lý nếu không chăm sóc đúng cách.

Việc hiểu rõ vì sao trẻ hay bị hăm tã vào mùa đông, hăm tã có nguy hiểm không, cách vệ sinh – chăm sóc và phòng ngừa thế nào sẽ giúp cha mẹ giảm bớt lo lắng, đồng thời bảo vệ làn da non nớt của con một cách an toàn, khoa học.

1. Vì sao trẻ dễ bị hăm tã vào mùa đông?

Tình trạng hăm tã ở trẻ vào mùa đông không chỉ do tã bỉm mà là kết quả của nhiều yếu tố cộng hưởng: thời tiết, sức đề kháng, thói quen chăm sóc và lựa chọn sản phẩm.

1.1. Sức đề kháng của trẻ suy giảm trong mùa lạnh

Mùa đông, trẻ rất dễ mắc các bệnh viêm đường hô hấp, cảm cúm, ho, sốt… Khi ốm, trẻ có thể phải dùng thuốc (nhất là kháng sinh), dễ dẫn đến:

Rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy.
Phân lỏng, nhiều lần trong ngày.

Khi phân và nước tiểu tiếp xúc liên tục với vùng da mặc tã, lượng acid và men tiêu hóa trong phân sẽ làm da bị kích ứng, đỏ rát và nhanh chóng chuyển thành hăm tã nếu không được vệ sinh kịp thời.

1.2. Da trẻ bị khô, suy yếu hàng rào bảo vệ

Không khí mùa đông thường hanh khô, độ ẩm thấp. Làn da trẻ sơ sinh vốn đã mỏng và nhạy cảm, khi mất nước dễ:

Khô, bong vảy nhẹ.
Nứt nẻ, mất độ đàn hồi.
Hàng rào bảo vệ da bị tổn thương, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm phát triển.

Trong bối cảnh ấy, vùng da mặc tã lại thường xuyên ẩm ướt, ma sát, rất dễ chuyển sang viêm da kích ứng và hăm tã.

1.3. Đóng bỉm liên tục, mặc nhiều lớp quần áo

Để giữ ấm cho con, nhiều cha mẹ:

Đóng bỉm cả ngày, cả đêm.
Mặc nhiều lớp quần áo dày, chật, bí.
Ngại thay tã vì sợ con lạnh hoặc vì bất tiện trong sinh hoạt.

Điều này khiến vùng da dưới tã:

Luôn trong trạng thái ẩm – nóng – bí.
Giảm độ thoáng khí.
Tăng ma sát giữa tã và da.

Đây là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn, nấm men phát triển, làm hăm tã nặng hơn, lan rộng hơn.

1.4. Không thay tã đủ thường xuyên

Vì thời tiết lạnh, trẻ quấy khóc, hoặc cha mẹ bận rộn, nhiều gia đình vô tình:

Kéo dài thời gian giữa các lần thay tã.
Để trẻ mặc tã đã ướt trong nhiều giờ.

Khi đó, da tiếp xúc lâu với:

Nước tiểu (chứa ure, ammoniac).
Phân (chứa men tiêu hóa, vi khuẩn).

Sự kết hợp của ma sát, ẩm, các chất kích ứng trong phân – nước tiểu là nguyên nhân trực tiếp làm tổn thương vùng da tã, dẫn đến hăm đỏ, đau rát.

1.5. Sử dụng tã kém chất lượng, dày hoặc không phù hợp

Một số loại tã:

Chất liệu thô, ít thoáng khí.
Lớp thấm hút kém, giữ ẩm nhiều.
Có hương liệu, phẩm màu, chất làm thơm.

Những yếu tố này có thể:

Gây kích ứng trực tiếp lên da.
Làm tăng nhiệt độ và độ ẩm vùng tã.
Đẩy nhanh quá trình viêm da, hăm tã.

2. Hăm tã vào mùa đông có nguy hiểm không?

Phần lớn các trường hợp hăm tã mức độ nhẹ – trung bình có thể cải thiện sau vài ngày nếu:

Giữ vùng da khô thoáng, sạch sẽ.
Thay tã thường xuyên.
Sử dụng kem chống hăm phù hợp.

Tuy nhiên, nếu hăm tã bị bỏ qua hoặc xử lý sai cách, bệnh có thể tiến triển nặng, gây ra:

2.1. Viêm da nặng, kéo dài

Da đỏ rực, phù nề, nóng rát.
Bé đau, khó chịu, quấy khóc nhiều.
Ngủ kém, ăn kém, sức khỏe suy giảm.

2.2. Nhiễm nấm Candida

Đặc biệt hay gặp ở bé gái:

Vùng quanh bộ phận sinh dục đỏ rực, kèm những mảng trắng, mảng ẩm ướt.
Bé ngứa nhiều, gãi, quấy khóc, khó chịu khi tắm hay thay tã.
Khó sạch nếu chỉ vệ sinh bằng nước thường, dễ tái phát.

2.3. Nhiễm khuẩn da

Nếu hăm tã nặng, da bị trầy xước, bội nhiễm:

Xuất hiện mụn nước, mụn mủ, chảy dịch vàng.
Vùng da sưng, nóng, rất đau.
Nếu không điều trị đúng, có thể để lại sẹo, thâm, làm xấu da vùng mông – bẹn.

Vì vậy, hăm tã không chỉ là chuyện “đỏ mông đơn giản”, mà nếu chủ quan, có thể dẫn đến nhiễm trùng và các vấn đề da liễu phức tạp hơn.

3. Cách vệ sinh vùng da bị hăm tã đúng chuẩn trong mùa đông

Vệ sinh đúng cách là bước quan trọng nhất để hăm tã sớm cải thiện và không bị lan rộng.

3.1. Bước 1 – Rửa tay sạch trước khi chăm sóc cho bé

Cha mẹ cần rửa tay bằng xà phòng sát khuẩn dưới vòi nước trước khi chạm vào vùng da hăm.
Điều này giúp hạn chế đưa thêm vi khuẩn lên da đang tổn thương của bé.

3.2. Bước 2 – Làm sạch vùng tã bằng nước ấm

Dùng khăn sữa mềm, thấm nước ấm, lau nhẹ nhàng vùng da mặc tã: mông, bẹn, háng, kẽ đùi.
Với bé gái, lau từ trước ra sau để tránh vi khuẩn từ hậu môn lây ngược lên vùng kín.
Không chà xát mạnh, không dùng nước quá nóng.

3.3. Bước 3 – Sử dụng khăn ướt phù hợp (nếu cần)

Có thể dùng khăn ướt dành cho trẻ nhỏ, không cồn, không hương liệu, có thành phần dưỡng ẩm và làm dịu da.
Chỉ chạm nhẹ để hỗ trợ làm sạch, không lau đi lau lại nhiều lần gây ma sát.

3.4. Bước 4 – Lau khô và thoa kem chống hăm

Dùng khăn cotton mềm, sạch, thấm khô nhẹ nhàng vùng da vừa vệ sinh.
Đợi da khô thoáng vài phút, sau đó thoa lớp mỏng kem chống hăm có thành phần an toàn, thường dùng:
- Kẽm oxit
- Panthenol
- Chiết xuất lô hội, hoa cúc…
Không bôi quá dày, không pha trộn nhiều loại kem lên cùng một vùng da.

4. Kinh nghiệm phòng ngừa hăm tã cho bé vào mùa đông

Phòng ngừa tốt sẽ giúp bé giảm hẳn nguy cơ hăm tã tái đi tái lại, nhất là vào mùa lạnh.

4.1. Chọn tã thoáng khí, vừa vặn

Ưu tiên tã có lớp bề mặt mềm, thấm hút tốt, thoáng khí.
Không dùng tã quá dày, quá chật, bó sát vùng bụng – đùi.
Không lạm dụng bỉm cả ngày, nên có thời gian “cho da thở” (để bé không mặc tã trong một khoảng thời gian phù hợp, khi thời tiết và môi trường cho phép).

4.2. Thay tã đúng và đủ

Thay tã ngay sau khi bé đi ngoài.
Không để tã ướt quá lâu, dù là mùa đông.
Ban đêm, có thể dùng loại tã thấm hút tốt nhưng vẫn nên kiểm tra 1–2 lần.

4.3. Không mặc quá nhiều lớp, quá bí

Mặc đủ ấm, nhưng không “ủ kín” vùng tã.
Tránh quần bó sát, quần nilon, quần chật khiến vùng bẹn – mông không thoáng.

4.4. Tăng sức đề kháng cho trẻ

Duy trì chế độ bú mẹ hoặc dinh dưỡng phù hợp theo tuổi.
Bổ sung đủ nước (theo tư vấn bác sĩ).
Giữ ấm đúng cách, tránh để trẻ nhiễm lạnh, ốm vặt kéo dài.

4.5. Chuẩn bị sẵn sản phẩm chăm sóc da vùng tã

Sen kẽm oxit, kem chống hăm, sản phẩm làm dịu da – phục hồi hàng rào bảo vệ.
Dùng ngay khi thấy da bắt đầu hồng nhẹ, đỏ nhẹ, không chờ đến khi đã sưng, rát, lở loét.

5. Lời khuyên từ chuyên gia

Để chăm sóc và phòng ngừa hăm tã mùa đông hiệu quả, cha mẹ nên lưu ý:

Chọn tã đúng tiêu chuẩn:
- Thấm hút tốt, bề mặt mềm, không hương liệu, không phẩm màu.
- Phù hợp với cân nặng và vóc dáng của trẻ.
Sử dụng kem chống hăm chuyên biệt:
- Thành phần đơn giản, lành tính, ưu tiên kẽm oxit, panthenol, chiết xuất thực vật dịu nhẹ.
- Không lạm dụng các sản phẩm bôi ngoài da có chứa corticoid nếu không có chỉ định.
Đọc kỹ thành phần sản phẩm chăm sóc da:
- Hạn chế paraben, cồn, hương liệu tổng hợp.
- Chỉ dùng sản phẩm dành riêng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần:
- Nếu hăm tã không giảm sau vài ngày chăm sóc.
- Nếu da có dấu hiệu nhiễm trùng: rỉ nước, mụn mủ, sưng, nóng, bé sốt, đau nhiều.
Giữ thói quen vệ sinh thường xuyên:
- Đây là yếu tố cốt lõi giúp ngăn hăm tã tái phát.
- Vệ sinh đúng – thay tã kịp lúc quan trọng hơn rất nhiều so với việc phụ thuộc hoàn toàn vào kem bôi.

6. Câu hỏi thường gặp về hăm tã mùa đông (FAQ)

1. Hăm tã nhẹ có tự khỏi không?

Có. Nếu hăm tã mới xuất hiện, mức độ nhẹ, cha mẹ:

Giữ vùng tã khô thoáng, sạch sẽ.
Thay tã thường xuyên, hạn chế ma sát.
Bôi kem chống hăm phù hợp.

Thường sau vài ngày, da sẽ cải thiện rõ rệt. Nếu không đỡ hoặc nặng lên, cần đưa bé đi khám.

2. Trẻ bị hăm tã có nên tắm hằng ngày không?

Có thể tắm hằng ngày, nhưng nên:

Dùng nước ấm, thời gian tắm ngắn.
Hạn chế dùng xà phòng mạnh hoặc sữa tắm nhiều hương liệu.
Sau tắm, lau khô kỹ vùng tã và bôi kem chống hăm nếu cần.

3. Có nên bôi thêm kem dưỡng ẩm ngoài kem chống hăm?

Có thể, nếu:

Dùng kem dưỡng ẩm chuyên biệt cho trẻ em, không chứa cồn, không hương liệu mạnh.
Thường bôi ở vùng da khác (tay, chân, má), còn vùng tã ưu tiên kem chống hăm.
Nếu muốn kết hợp, nên hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để tránh trùng lặp hoặc gây bí da.

4. Khi nào cần đưa bé đi khám vì hăm tã?

Nên đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu:

Vùng da hăm đỏ rực, lan rộng, sưng nóng, đau nhiều.
Xuất hiện mụn nước, mụn mủ, chảy dịch vàng.
Bé sốt, bỏ bú, quấy khóc liên tục.
Hăm tã không cải thiện sau 3–5 ngày chăm sóc tại nhà.

5. Có nên dùng phấn rôm khi trẻ bị hăm tã?

Không nên lạm dụng phấn rôm, bởi:

Phấn có thể hút ẩm nhưng nếu dùng quá nhiều sẽ dễ vón cục, bám vào da.
Có nguy cơ làm tắc lỗ chân lông, tăng kích ứng nếu vùng da đang viêm.

Thay vào đó, kem chống hăm chuyên dụng hoặc sản phẩm phục hồi hàng rào da là lựa chọn an toàn và hiệu quả hơn.

NAM DƯỢC PHÚC HOÀN – THƯƠNG HIỆU UY TÍN VỀ CHĂM SÓC SỨC KHỎE THEO YHCT
Nam Dược Phúc Hoàn là thương hiệu uy tín trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe theo Y học cổ truyền, đồng thời là đơn vị tiên phong trong việc cung cấp thực phẩm bảo vệ sức khỏe và thực phẩm dinh dưỡng chất lượng cao.
Với sứ mệnh mang đến những giải pháp an toàn – hiệu quả – bền vững, Nam Dược Phúc Hoàn luôn cam kết lựa chọn nguyên liệu sạch, quy trình sản xuất chuẩn mực và đặt lợi ích sức khỏe của người tiêu dùng lên hàng đầu.
📞 Hotline: 0568 816 666
🏠 Địa chỉ: 43 ngõ 71 Hoàng Văn Thái, Phương Liệt, Hà Nội
🔹 Fanpage: Đông Y Trị Liệu Nam Dược Phúc Hoàn | Hanoi
📱 Zalo OA: 0568 816 666